Σε εκδηλώσεις όπως φεστιβάλ, εκθέσεις και άλλα σχετικά events όπου δραστηριοποιείται η Πρωτοβουλία Go.Roleplay, διοργανώνοται και διεξάγονται από την ίδια συνεδρίες παιχνιδιών ρόλων, προσφέροντας στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να γνωρίσουν το χόμπι και να έχουν μια ποιοτική ενασχόληση με αυτό.

Το πρόγραμμα των συνεδριών αναλυτικά για κάθε εκδήλωση, αναγράφεται πάντα στον παρόντα ιστοχώρο, στο τμήμα «ΔΡΑΣΕΙΣ» το οποίο βρίσκεται στο κεντρικό μενού στο επάνω μέρος της σελίδας. Επιπρόσθετα, η διοργάνωση της εκάστοτε εκδήλωσης πρέπει να φροντίζει και από τη δική της μεριά να ενημερώνει σχετικά με το πρόγραμμα, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να είναι πλήρως και έγκαιρα ενημερωμένοι.

Σε περίπτωση σύγχυσης λόγω διάστασης των πληροφοριών από διαφορετικές πηγές, να γνωρίζετε ότι η πρωταρχική -και πιο έγκυρη- μορφή του εκάστοτε προγράμματος είναι πάντα αυτή που αναγράφεται εδώ, στον τομέα «ΔΡΑΣΕΙΣ».

Τα παιχνίδια της Πρωτοβουλίας απευθύνονται σε όλους τους ενδιαφερόμενους, με έμφαση (αλλά όχι κατ' αποκλειστικότητα) σε άτομα με λίγη έως καθόλου προηγούμενη εμπειρία ή σχετικό υπόβαθρο, στα οποία είθισται να δίνεται και προτεραιότητα. Απαραίτητη είναι μόνο η καλή διάθεση και μια βασική ευχέρεια στην κατανόηση της Αγγλικής γλώσσας, μιας και το υλικό που χρησιμοποιείται είναι συνήθως γραμμένο σε αυτήν. Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η όποια ορολογία επεξηγείται αναλυτικά προτού αρχίσει το παιχνίδι. Διευκρινίζεται ότι η επιλεγμένη γλώσσα στην οποία πραγματοποιούνται τα παιχνίδια, είναι η ελληνική.

Αν υπάρχει αδυναμία κατανόησης της ελληνικής γλώσσας από τους συμμετέχοντες, οφείλουν να το δηλώσουν από την αρχή, ώστε να εξεταστεί η δυνατότητα πραγματοποίησης μιας συνεδρίας στη γλώσσα της επιλογής τους.

Για να έρθετε να παίξετε σε μία εκδήλωση όπου η Πρωτοβουλία δραστηριοποιείται, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να επισκεφθείτε το stand της, στο χώρο της εκδήλωσης και να δηλώσετε ενδιαφέρον σε εκείνον τον ψηλό, φαλακρό τύπο με τα μούσια και τις καμπύλες (sic) που ακούει στο όνομα Κώστας. Εκεί θα ενημερωθείτε για το πότε και ποιά παιχνίδια πρόκειται να ξεκινήσουν καθώς και για το πόσες ελεύθερες θέσεις υπάρχουν. Κατόπιν, θα κατοχυρωθεί η συμμετοχή σας, η οποία είναι εντελώς δωρεάν, δίχως δόλο, υστεροβουλία, αγκίστρια ή υποχρεώσεις.

Για περισσότερες πληροφορίες, τόσο για τα ανωτέρω όσο και για συμμετοχή σε μικρότερες εκδηλώσεις που διεξάγονται αποκλειστικά από την Πρωτοβουλία ανά το έτος, μπορείτε να ρωτήσετε για το πρόγραμμα, τη διαθεσιμότητα και να εκδηλώσετε ενδιαφέρον, στέλνοντας ένα email στη διεύθυνση: go.roleplay@gmail.com

Όλοι όσοι θέλουν να γνωρίσουν τα παιχνίδια ρόλων έχουν ίσες ευκαιρίες να συμμετέχουν. Ελάτε να δηλώσετε ενδιαφέρον το συντομότερο, επειδή τηρείται σειρά προτεραιότητας!

Κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων, αν έχουν καλυφθεί οι θέσεις, αν θέλετε γράφεστε σε μια λίστα προτεραιότητας και την ώρα που πρόκειται να ξεκινήσει μια συνεδρία, εάν οι δηλωθέντες δεν είναι παρόντες (συμβαίνει αρκετά συχνά), καλούνται με τη σειρά άτομα από τη λίστα αυτή και αναπληρώνονται οι κενές θέσεις. Ελπίς!

Εναλλακτικά, μπορείτε να δηλώσετε ενδιαφέρον για συμμετοχή σε κάποιο από τα  mini-events της Πρωτοβουλίας που πραγματοποιούνται μέσα στο έτος. Εκεί παρουσιάζεται η ευκαιρία για συμμετοχή σε ποιοτικές συνεδρίες παιχνίδιών ρόλων. Το πρώτο βήμα είναι να έρθετε σε επικοινωνία, απλά στείλε ένα email !

Τα παιχνίδια ρόλων ξεκίνησαν ως μετεξέλιξη των παιχνιδιών στρατηγικής με μινιατούρες και στη συνέχεια διαφοροποιήθηκαν πλήρως από εκείνα. Το Dungeons & Dragons, πρώτο και πιο διαδεδομένο παιχνίδι ρόλων, εμπεριέχει κανόνες που καθιστούν τη χρήση μινιατούρων από καθαρά προαιρετική έως πλήρως απαραίτητη (ανάλογα με την έκδοση των κανόνων ανά τα έτη). Αυτό βέβαια χρησιμοποιείται αν προκύψει κάποιος διαπληκτισμός ή μάχη όπου έχει σημασία το Πού ακριβώς βρίσκεται κάποιος στο χώρο και Πώς αυτός κινείται.

Η αλήθεια είναι πως σε ένα παιχνίδι φαντασίας η χρήση ταμπλό και μινιατούρων δεν χρειάζεται. Οι παίκτες είθισται να είναι σε θέση να φαντάζονται το περιβάλλον τους και τους υπόλοιπους χαρακτήρες μέσα σε αυτό, ενώ ο αφηγητής είναι απαραίτητο να έχει τη δεξιότητα να επικοινωνήσει όλα τα απαραίτητα σε αυτούς στοιχεία. Η χρήση ταμπλό ή πρόχειρου σκίτσου όπου φαίνονται οι ακριβείς θέσεις του κάθε χαρακτήρα σαν να φαίνονται σε αεροφωτογραφία του μέρους (ή σαν βιντεοπαιχνίδι) δύναται να λειτουργήσει εναντίον της ατμόσφαιρας.

Για παράδειγμά την ώρα μιας σκηνής δράσης όπως μια μάχη ή μια καταδίωξη, οι χαρακτήρες είναι βυθισμένοι στην ένταση της στιγμής: Ήχοι και τραντάγματα, φόβος και αδρεναλίνη, εκπαίδευση και ένστικτα υπερφορτώνουν τις αισθήσεις! Ερωτώ λοιπόν: Είναι λογικό να ξέρω ανα πάσα στιγμή ότι ο τάδε συνάδελφος είναι ακριβώς πεντέμισι μέτρα πίσω μου και ενάμισι στα δεξιά; Ή ότι ο δείνα αντίπαλος -που δεν είναι καν στο οπτικό μου πεδίο- ψάχνει μανιωδώς στην τσάντα του να ανασύρει κάτι; Αν θέλω να μάθω τι γίνεται γύρω μου πρέπει να ενημερώσω τον αφηγητή ότι ο χαρακτήρας μου επενδύει λίγο από το χρόνο του για να παρατηρήσει το περιβάλλον, κάτι δύσκολο αν είναι μπλεγμένος σε δραστηριότητα που απαιτεί τη συγκέντρωσή του (όπως η γρήγορη οδήγηση) ή αν έχει εμπρός του έναν εχθρό που απειλεί τη ζωή του. Φαίνεται επομένως πως με τη χρήση ταμπλό, είναι πολύ εύκολο οι παίκτες υποπέσουν στο λάθος του metagaming και αυτός είναι ο δεύτερος σημαντικός λόγος που το αποφεύγουμε.

Παρόλα αυτά υπάρχουν άνθρωποι που απλώς δεν μπορούν δίχως ταμπλό. Όπως υπάρχουν και άνθρωποι που δεν μπορούν να φάνε μακαρόνια χωρίς κουτάλι: δεν είναι μεν απαραίτητο αλλά δεν μπορούν χωρίς αυτό. Ίσως ο αφηγητής δεν έχει τη δεξιότητα να επικοινωνήσει και να διαχειριστεί τόσους πολλούς χαρακτήρες στο χώρο ή ίσως οι παίκτης έχουν ατροφική Φαντασία ή λιγότερο ανεπτυγμένη δεξιότητα αντίληψης χώρου. Σε όποια περίπτωση, δυσκολεύονται να δημιουργήσουν τις εικόνες στο μυαλό τους κι έτσι χρειάζονται ένα σημείο αναφοράς. Ίσως δεν υπάρχει η απαραίτητη εμπιστοσύνη μεταξύ παικτών και αφηγητή, ώστε να σιγουρεύονται οι μεν, ότι δεν αυθαιρεταεί ο δε. Ίσως λόγω μεγάλης προϋπηρεσίας στα επιτραπέζια δεν έχει γίνει απογαλακτισμός από τα πιόνια. Ίσως απλώς τους αρέσει να έχουν μινιατούρες και να τις μετακινούν πέρα-δώθε. Ο συχνότερος λόγος είναι ότι οι άνθρωποι αποζητούν έναν μεγαλύτερο βαθμό εμπλοκής στο παιχνίδι κι αυτό στο λογική τους επιτυγχάνεται με τη φυσική αναπαράσταση των χαρκατήρων, του χώρου και των κανόνων που αφορουν και τα δύο αυτά. Ο δεύτερος πιο συχνά απαντώμενος λόγος έιναι ότι απλώς βαριούνται να μπουν στη διαδικασία να σκεφτούν λίγο παραπάνω, ενώ η λύση είναι εύκολη και παρέχεται.

Για παράδειγμα, είναι πολύ πιο εύκολο και πρακτικό, ως προς τους κανόνες, να παρατηρήσουν αυτό: ...παρά να επενδύσουν λίγη φαιά ουσία και μέσα από τα μάτια της φαντασίας τους να δουν αυτό:

Εν κατακλείδι, ο κάθε ένας μπορεί να προσεγγίζει το θέμα αυτό όπως τον εξυπηρετεί καλύτερα και αυτό είναι και το ζητούμενο. Σύμφωνα με την ταπεινή μου, η χρήση ταμπλό φέρνει περισσότερα αρνητικά από ότι θετικά στο δικό μου παιχνίδι ρόλων, ενώ κρίνεται αναγκαία από μερικούς, που οι περισσότεροι αντί για role-playing επιδίδονται μάλλον στο... roll-playing!

Μια συνάντηση για παιχνίδι ρόλων ονομάζεται συνεδρία, ή session. Μια ιστορία μπορεί να ολοκληρωθεί σε μια μόνο συνεδρία ή σε πολλές, ανάλογα με το μέγεθος που της έχει δώσει ο αφηγητής κατά το σχεδιασμό αλλά και με το ρυθμό με τον οποίο οι παίκτες την εξερευνούν. Αν η ιστορία έχει ολοκληρωθεί στο τέλος της συνεδρίας, τότε το παιχνίδι έχει τελειώσει. Εναλλακτικά, η ιστορία θα συνεχιστεί στην επόμενη συνεδρία. Παρόλα αυτά, μια ιστορία όταν σχεδιάζεται από τον αφηγητή είθισται να έχει αρχή, μέση και τέλος, όπως κι ένα θεατρικό ή κινηματογραφικό σενάριο, ώστε να μπορέσει να αναδείξει την αίγλη της, δίχως να φανεί βαρετή.

• Υπάρχουν λοιπόν ιστορίες που είναι ειδικά φτιαγμένες ώστε να ολοκληρώνονται σε μόνο μια συνάντηση, όπως αυτές που παίζονται στις εκδηλώσεις, ενώ άλλες παίζονται σε εβδομαδιαία βάση ή σε όποια άλλη συχνότητα επιτρέπουν τα προγράμματα των συμμετεχόντων.

Μία συνεδρία κρατά ορισμένο χρόνο, συνήθως κάποιες ώρες. Η συνήθης διάρκεια είναι περίπου πέντε με έξι ώρες, αν και συχνά μπορεί να κρατήσει ελαφρώς περισσότερο ή λιγότερο. Ορισμένοι παίκτες που δεν μπορούν να μείνουν συγκεντρωμένοι προτιμούν να παίζουν μόνο λίγες ώρες, ενώ μερικοί άλλοι αφήνουν τις καρέκλες να πάρουν το σχήμα (συχνά και την οσμή) του πισινού τους από τις τόσες πολλές ώρες που κάθονται!

Βέβαια, μέσα σε δύο με τρείς ώρες είναι πολύ δύσκολο να γίνει η εισαγωγή στον κόσμο, η εξοικείωση των παικτών με τους χαρακτήρες τους, η κατανόηση των μηχανισμών του παιχνιδιού και να ολοκληρωθεί ένα σύντομο σενάριο. Συνήθως οι αφηγητές που επιλέγουν τις ιστορίες αυτές, δυστυχώς προσπερνούν κάποια ή όλα από τα -απαραίτητα όμως- παραπάνω βήματα προκειμένου οι παίκτες να έχουν μια ολοκληρωμένη εμπειρία. Ίσως με μια πρώτη ματιά η επένδυση τόσων ωρών φαίνεται σε κάποιους κουραστική και βαρετή διαδικασία, ειδικά αν ο χρόνος περνά γύρω από ένα τραπέζι. Είναι οι ίδιοι που στο τέλος θα ξενερώσουν λέγοντας ότι όλη αυτή η κατάσταση είναι απλώς ένα πολύ χρονοβόρο παιχνίδι. Για κάποιους άλλους όμως είναι κάτι παραπάνω. Κάτι πολύ παραπάνω.

Άπαξ και το αποφασίσει κανείς, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ότι ήδη κάποιοι στο φιλικό ή στο ακαδημαϊκό του περιβάλλον ασχολούνται με παιχνίδια ρόλων ή γνωρίζουν κάποιον που ασχολείται. Ρωτώντας σε καταστήματα, που εξειδικεύονται στο εμπόριο σχετικών με το χόμπι προϊόντων, άτομα ανευρίσκονται (καμιά φορά κι επί το έργον!) μια και τα εν λόγω καταστήματα παρέχουν τους απαραίτητους χώρους για να διεξάγονται διάφορα παιχνίδια, μέσα σε αυτά και τα παιχνίδια ρόλων. Σημεία συγκέντρωσης αποτελούν επίσης τα (ελάχιστα) μαγαζιά-καφετέριες που είναι φιλικά προς το χόμπι.

Ακόμη, η αναζήτηση σε διαδικτυακά φόρουμ και μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι από τις πιο συχνές πρακτικές και σήμα κατατεθέν της εποχής μας, που η συντριπτική, δυστυχώς, πλειοψηφία προτιμά η σύναψη επικοινωνίας να γίνεται απρόσωπα, δειλά, και σε μη πραγματικό χρόνο.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε τις εκθέσεις και τα φεστιβάλ που διεξάγονται για την προώθηση εναλλακτικών δραστηριοτήτων (π.χ. κόμικς, παιχνίδια φαντασίας κ.α.), όπου η πρωτοβουλία Go.Roleplay (και όχι μόνο) δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια ενεργά, παρέχοντας ακριβώς αυτό!

Την καλή σας διάθεση, μια γερή δόση φαντασίας και γραφική ύλη. Τίποτα παραπάνω!

Είναι μεν αλήθεια ότι τα παιχνίδια ρόλων παίζονται με ειδικά ζάρια, αλλά αυτά ο εκάστοτε αφηγητής οφείλει να είναι (και είναι!) σε θέση να τα παρέχει. Εμφανίζεται στην πορεία στους περισσότερους η επιθυμία να αποκτήσουν τα δικά τους προσωπικά ζάρια, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν είναι απαραίτητο.

Στη θεωρία γίνεται. Στην πράξη, επίσης γίνεται. Μόνο “πιο” σοκολάτα γάλακτος δε γίνεται. Δύο είναι οι πιο συνήθεις τρόποι.

Ο ένας είναι το λεγόμενο play-by-post, όπου σε κάποιο φόρουμ δημιουργείται μια συζήτηση και τα μέλη-παίκτες περιγράφουν τις ενέργειες των χαρακτήρων τους, ενώ ο αφηγητής-συντονιστής της συζήτησης τα διαβάζει σε αργότερο χρόνο και ανακοινώνει ποιες πραγματοποιούνται και ποιες όχι.

Ο άλλος τρόπος είναι μέσω κάποιου λογισμικού τηλεδιάσκεψης. Για την ακρίβεια υπάρχουν ειδικές πλατφόρμες (όχι στα ελληνικά φυσικά) που εξειδικεύονται στη διευκόλυνση διεξαγωγής των παιχνιδιών ρόλων από απόσταση. Η υποστήριξη λογισμικού στο συγκεκριμένο εγχείρημα θεωρείται απαραίτητη ώστε να διευκολύνεται η επικοινωνία, ο διαμοιρασμός σημαντικών στοιχείων από τον αφηγητή και για να εξανεμιστούν δυσπιστίες όπως τα αποτελέσματα από τις ζαριές. Για το λόγο αυτό έχει εισαχθεί ειδική λειτουργία που δημιουργεί τυχαίους αριθμούς ορατούς προς όλους, προσομοιώνοντας έτσι τη ρίψη των ζαριών. Δίχως τις προαναφερθείσες διευκολύνσεις ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος κάποιος να ψεύδεται και να αλλοιώνει τα αποτελέσματα των ζαριών που ρίχνει εμπρός του και, λόγω απόστασης, μόνο εκείνος βλέπει. Το προαναφερθέν φαινόμενο ήταν τόσο συχνό παλαιότερα, που η ανάγκη για διαφάνεια ουσιαστικά «γέννησε» τις σημερινές πλατφόρμες, που παρακάτω εμφανίζονται δύο στιγμιότυπα της χρήσης τους. Αν προσεγγίζουν τα βιντεοπαιχνίδια, εσείς κρίνετε!

Επιπροσθέτως, κάτι ενδιαφέρον σχετικά με την επικοινωνία, διαπροσωπική και μη:

Κατά τη διαπροσωπική επικοινωνία η χωρική εγγύτητα πομπού και δέκτη είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες. Η επικοινωνία δεν είναι μόνο λεκτική. Εκτός από τον ήχο που μεταφέρεται από τον πομπό στο δέκτη, μέσω του λόγου επικοινωνείται ταυτόχρονα μια πληθώρα στοιχείων. Τέτοια είναι τα παραγλωσσικά (ποιότητα της φωνής, επιτονισμός, ένταση, χροιά, παύσεις, προφορά) και τα εξωγλωσσικά (εκφράσεις του προσώπου, στάση του σώματος, χειρονομίες, κινήσεις). Το σύνολο των στοιχείων αυτών αποτελούν τη μη λεκτική επικοινωνία. Ενδεικτικά παρατίθεται ένα τμήμα των αποτελεσμάτων μιας δημοσιευμένης έρευνας επάνω ακριβώς στο θέμα αυτό:

Πόσο ποιοτική είναι, επομένως, η εμπειρία της επικοινωνίας, όταν αυτή γίνεται από απόσταση; Το σύνολο των στοιχείων της μη λεκτικής επικοινωνίας χάνεται σχεδόν ολοκληρωτικά. Ναι η «πληροφορία» ενδεχομένως να φτάσει και το «νόημα» να μην χάνεται (7%), αλλά… εξανεμίζεται το υπόλοιπο 93% : Η φορτισμένη ατμόσφαιρα, η μαγεία του αυθορμητισμού που εισβάλλει σε στιγμές μεγάλης έντασης ή αμηχανίας, η ενέργεια που διοχετεύεται μέσα από τους συμμετέχοντες! Ακόμα και η ρίψη των ζαριών, η αγωνία μέχρι να σταματήσουν να κυλούν και το επιφώνημα που ακολουθεί, αντικαθίστανται από ένα σιωπηλό κλικ, έναν αριθμό σε μια οθόνη και μερικές "καθυστερημένες" αντιδράσεις. Όσο για το play-by-post, γίνεται σε μη πραγματικό χρόνο και το role-playing εκεί, είναι τόσο αυθόρμητο όσο οι λόγοι των πολιτικών!

Κάτι παρόμοιο ισχύει και με τα επιτραπέζια παιχνίδια. Κι εκείνα μπορούν να παιχτούν εξ' αποστάσεως. Μάλιστα, για πολλά από αυτά πωλούνται ξεχωριστά (ή δίνονται δωρεάν) και οι ηλεκτρονικές τους εκδόσεις. Είναι όμως η ίδια εμπειρία και η ζέση που προκαλεί η συνάθροιση γύρω από ένα τραπέζι με τις αντίστοιχες που προσφέρει μια ηλεκτρονική σύνδεση; Μάλλον όχι. Φανταστείτε το ίδιο σε γενικές γραμμές φαινόμενο, εντεταμένο όμως πολλαπλάσια να ισχύει για τα παιχνίδια ρόλων, που κατά τη διάρκειά τους η επικοινωνία παίρνει το 99% του χρόνου.

Εν κατακλείδι ας πούμε ότι:

ΝΑΙ γίνεται να παίξουμε εξαποστάσεως, μάλιστα χωρίς περίπλοκες πλατφόρμες, ειδικό λογισμικό για τους κανόνες κ.ο.κ. και ΝΑΙ γίνεται να περάσουμε καλά με τον τρόπο αυτόν. ΑΛΛΑ αν υπάρχει η δυνατότητα προσωπικής παρουσίας και συνάντησης, η εμπειρία θα είναι με κάθε τρόπο, ανώτερη.

Ο ιδανικός χώρος είναι ένα συχνό ζήτημα. Πολλές φορές τα παιχνίδια διεξάγονται το σπίτι ενός παίκτη ή του αφηγητή. Ενώ κάτι τέτοιο φαντάζει ιδανικό, στην πραγματικότητα το να βουλιάζεις σε έναν καναπέ μασουλώντας ξηρούς καρπούς, ρίχνοντας τα ζάρια στο χαμηλό τραπεζάκι του σαλονιού και στηρίζοντας τα χαρτιά σου σε ένα μαξιλάρι ίσως δεν είναι τόσο καλή ιδέα. Για να μην προσθέσουμε τις τυχόν εισβολές από τους άλλους ενοίκους (δίποδους και μη) του σπιτιού ή τους ενδοιασμούς που έχει κανείς να επισκεφθεί ένα ξένο σπίτι. Λίγα σπίτια παρέχουν τον ιδανικό συνδυασμό ησυχίας και χώρων που μπορούν να υποστηρίξουν το παιχνίδι πολλών ατόμων.

Η εναλλακτική είναι κάποιος ιδιωτικός χώρος, από τους λίγους που διατίθενται για παιχνίδια ρόλων. Τα καταστήματα που εμπορεύονται τέτοιου είδους παιχνίδια διαθέτουν σχεδόν πάντα αντίστοιχο χώρο ώστε να μπορεί κανείς να παίξει το επιτραπέζιο, το καρτοπαίχνιδο ή το παιχνίδι ρόλων που έχει στην κατοχή του. Κύριος ανασταλτικός παράγοντας είναι το γεγονός ότι τα καταστήματα ακολουθούν ωράριο αγοράς, πράγμα που αφήνει λίγο ωφέλιμο χρόνο για παιχνίδι γιατί συνήθως οι άνθρωποι μαζεύονται απογεύματα ή/και σαββατοκύριακα, που το μαγαζί κλείνει. Τέλος, υπάρχουν ορισμένες καφετέριες/μπυραρίες φιλικές προς το χόμπι, όπου συνήθώς προσφέρεται ένα μεγάλο τραπέζι και καρέκλες αλλά το μειονέκτημα είναι ο θόρυβος από τις ομιλίες, τη μουσική, ο καπνός των τσιγάρων, η ενδεχόμενη έλλειψη εξαερισμού και άλλα τέτοια που το καθένα από μόνο του μπορεί να φέρει σε δύσκολη θέση κάποιον συμμετέχοντα.

Είναι φανερό πως χρυσή τομή δεν υπάρχει. Παρόλα αυτά, γενιές και γενιές παικτών έχουν έρθει αντιμέτωποι με το πρόβλημα του πολυπόθητου ιδανικού χώρου, χωρίς όμως να αποτελεί αυτό ανασταλτικό παράγοντα στη διεξαγωγή των συνεδριών τους. Με καλή θέληση και κάποιες αναγκαίες παραχωρήσεις, οι συνεδρίες διεξάγονται κανονικότατα.

Τα παιχνίδια ρόλων δεν είναι μία δραστηριότητα για την οποία οι συμμετέχοντες καλούνται να πληρώσουν οποιοδήποτε αντίτιμο. Μην ξεχνάμε ότι, εν τέλει, πρόκειται για χόμπι! Πολύ πιθανό να παραγγείλουν συμβολικά ένα αφέψημα αν παίζουν σε κάποιο μαγαζί, δικαιολογώντας και την "κατάληψη" του χώρου τόσες ώρες! Υπάρχουν καταστήματα/χώροι που έχουν δικές τους τιμολογιακές πολιτικές.

Στο εξωτερικό η οργάνωση παιχνιδιών ρόλων αποτελεί επάγγελμα για ορισμένους, οι οποίοι πληρώνονται ανά συνεδρία, παρέχοντας ποιοτικές υπηρεσίες ψυχαγωγίας. Ειδικότερα, σε πολυάριθμες περιπτώσεις οι συμμετέχοντες, με δική τους πρωτοβουλία, συμβάλλουν οικονομικά ώστε να αγοραστεί κάποιο επιπλέον βιβλίο που ο αφηγητής κρίνει απαραίτητο.

Στα μέρη τα εδά, έχουν αρχίσει τα τελευταία χρόνια να εμφανίζονται επίδοξοι "επαγγελματίες" οι οποίοι προσφέρουν τις υπήρεσίες τους έναντι αντιτίμου και υπάρχει κόσμος που τους προτιμά και έχουν αναπτύξει σχέσεις δοσοληψίας.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Η συμμετοχή σε συνεδρίες που γίνονται από την Πρωτοβουλία Go.Roleplay ήταν από πάντα και εξακολουθούν να είναι εντελώς δωρεάν, δίχως να να γίνεται καν λόγος για αντίτιμο, πλήρως αυτόβουλα και εμπρόθετα.

Άνθρωποι από όλα τα μεταεφηβικά ηλικιακά κλιμάκια μπορούν να ασχοληθούν με τα παιχνίδια ρόλων.

Τα παιχνίδια ρόλων απαιτούν από τους παίκτες να γνωρίζουν αγγλικά, να κάθονται ήσυχοι και προσηλωμένοι για ώρες και να μπορούν να διαχειριστούν με νηφαλιότητα τόσο τις εντός παιχνιδιού καταστάσεις όσο και το κομμάτι της εκτός παιχνιδιού συναναστροφής με τους συμπαίκτες. Παράλληλα, οι σειρές παιχνιδιών ρόλων που κυκλοφορούν περιγράφουν κόσμους με όρους ρεαλιστικούς, χωρίς λογοκρισία. Λογοκρισία άλλωστε δεν υπάρχει και στο περιεχόμενο και την πλοκή μιας ιστορίας, η οποία θα μπορούσε περιλαμβάνει τα πάντα, από άβολα ηθικά διλήμματα και παράξενες μεταφυσικές υπόνοιες μέχρι χυδαιολογίες και βία. Όπως ακριβώς μία ταινία. Ως εκ τούτου, προτείνεται να ασχοληθεί κανείς από την εφηβεία κι έπειτα. Αν και δυστυχώς ούτε αυτό το ηλικιακό φάσμα εγγυάται απαραίτητα την ωριμότητα που χρειάζεται.

Οι αναγκαίες, λοιπόν, δεξιότητες (συνήθως) απαντώνται σε ενήλικες, με διαμορφωμένη προσωπικότητα, εξ' ου και η άνωθεν απάντηση. Θεωρητικά ο καθένας μπορεί να παίξει ένα τέτοιο παιχνίδι. Ας εξηγηθεί σύντομα όμως, γιατί αποθαρρύνεται η συμμετοχή των ατόμων μικρών ηλικιών:

• Τα παιδιά σε μικρές ηλικίες ζουν συνεχώς μαγικές στιγμές χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους, οπότε θεωρητικά ένας έμπειρος -και υπομονετικός- αφηγητής θα μπορούσε να προσαρμόσει ένα παιχνίδι ρόλων ώστε να ταιριάζει σε νεότερες ηλικίες, κανιβαλίζοντας και υπεραπ(λ)ουστεύοντας τους κανόνες (…αν μείνει και τίποτα). Ο λόγος που δεν προτείνονται τα παιχνίδια ρόλων για τις νεαρές ηλικίες είναι ότι τα παιδιά συνήθως δεν έχουν κατακτήσει ακόμη το ζητούμενο στάδιο κοινωνικής ανάπτυξης ή δεν είναι ακόμα αρκετά ώριμα ως χαρακτήρες (διακόπτουν τα άλλα παιδιά, φωνάζουν, καυγαδίζουν) και δυσκολεύονται πολύ να συγκεντρώσουν την προσοχή τους για περισσότερο από λίγα λεπτά, πράγμα λογικό αν ληφθεί υπόψη πως μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον που βρίθει ζουμερών ερεθισμάτων.

• Οι περισσότεροι έφηβοι διακατέχονται από διαθεσιακές διακυμάνσεις, ανταγωνιστικότητα, έλλειψη καλής θέλησης και συνεργατικότητας. Συχνά τους φαίνεται μεγάλο εγχείρημα η ενασχόληση με κανόνες και νιώθουν ότι περιορίζονται από αυτούς. Τα παιχνίδια ρόλων δεν προτείνονται επειδή στην πλειοψηφία τους θα γίνουν το μέσο έκφρασης των όποιων απωθημένων του εκάστοτε παίκτη, εις βάρος των υπόλοιπων συμμετεχόντων.

Έτσι λοιπόν, όταν έρχεται η στιγμή που η συνεργασία πρέπει να λάμψει και να ληφθούν πρωτοβουλίες, τείνει να γίνεται αυτό:

...αντί για αυτό:

Λαμβάνοντας υπόψη τα άνωθεν όμως, το roleplaying αυτό καθεαυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις νεαρές ηλικίες, ως μέσο έκφρασης και εκτόνωσης, ως μέθοδος βιωματικής μάθησης και ως ψυχολογικό εργαλείο στα πλαίσια της δραματοθεραπείας. Ας μην ξεφεύγουμε όμως από το θέμα μας.

Τέλος, να αναφερθεί αναπόφευκτα το φαινόμενο της διάστασης μεταξύ χρονολογικής ηλικίας, διάνοιας και κοινωνικής ανάπτυξης, που καθιστά την πρώτη, κακό μέτρο της ωριμότητας του ανθρώπου. Είναι γνωστό, το ξέρετε κι εσείς. Δεν χρειάζονται περισσότερα.

Συνήθως χρειάζεται ένας αφηγητής και μια ομάδα τριών έως πέντε παικτών. Αυτό προτείνεται ώστε οι παίκτες να έχουν διαρκώς την αίσθηση -και την ευκαιρία- της συμμετοχής και να μη χρειάζεται να περιμένουν πολύ έως ότου έρθει η σειρά τους να δράσουν.

(Όταν πολλοί χαρακτήρες ενεργούν στην ίδια περίπου χρονική στιγμή, ο καθένας από αυτούς παίρνει τη σειρά του για να δράσει μέχρι να παίξουν όλοι από μία φορά κι έπειτα, πάλι από την αρχή.)

Αν μια ομάδα είναι αρκετά ομοιογενής ώς προς την κοινωνική ωριμότητα και τη φιλοσοφία του παιχνιδιού, μπορούν να εισαχθούν και περισσότεροι παίκτες. Δεδομένου βέβαια ότι αυτό αφενός είναι προσυμφωνημένο και αφετέρου, ότι ο αφηγητής μπορεί να διαχειριστεί τόσα άτομα ταυτόχρονα!

Τέλος, αν και στη θεωρία υποτίθεται πως ένα παιχνίδι μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμα και με έναν μόνο παίκτη, η εφαρμογή κάτι τέτοιου δεν προτείνεται, μια και χάνεται η δυνητική συνεργατικότητα που μια ομάδα παικτών εμφανίζει.

Τα εν λόγω παιχνίδια εκτυλίσσονται μέσω συμμετοχικής αφήγησης. Αν και κατά κανόνα δεν υπάρχουν «απαιτήσεις» με τη συμβατική έννοια (εκτός ίσως από εξοικείωση με την αγγλική γλώσσα), η παρουσία ορισμένων κοινωνικών δεξιοτήτων και αρετών συμβάλλουν στην υγεία του παιχνιδιού. Τέτοιες είναι:

• Η Παιδεία, εννοώντας την ωριμότητα που είθισται να έχει κανείς ώστε να διατηρεί την προσοχή και τη συγκέντρωσή του στο παιχνίδι, όντας ταυτόχρονα πρωταγωνιστής και ενεργητικός ακροατής/θεατής.

(Δηλαδή την ώρα του παιχνιδιού δεν είμαστε με το κινητό ανα χείρας ή χαμένοι στην αφηρημένη τέχνη της μουτζούρας και της ρέμβης. Είμαστε εγκρατείς και δεν ζημιώνουμε την ατμόσφαιρα πετώντας άσχετα σχόλια που ξαφνικά σκεφτήκαμε, όπως το τάδε ανέκδοτο ή την δείνα ταινία).

• Οι καλές Επικοινωνιακές Δεξιότητες, μια που ό,τι γίνεται εκφράζεται μέσω -λεκτικής και μη- διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ήτοι ευγένεια, μη επικριτικότητα προς τους άλλους ανθρώπους κι ευχάριστη διάθεση.

(Δηλαδή έχουμε καλή, α-ν-θ-ρ-ώ-π-ι-ν-η συμπεριφορά. Δεν φέρνουμε τα νεύρα και τα προσωπικά μας προβλήματα στις συναντήσεις αλλά προσπαθούμε να είμαστε ευδιάθετοι. Τι φταίνε οι υπόλοιποι αν η μαμά μας στραβοκοιμήθηκε και ήταν ξινή μαζί μας όλη τη μέρα; Ακούς μαμά;).

• Η Συνέπεια, επειδή το απαιτεί ο συγχρονισμός πολλών προγραμμάτων ώστε να συμβαδίζουν, για να μη λείπει κανείς σε συναντήσεις.

(Δηλαδή ερχόμαστε στην ώρα μας -και λίγο πιο πριν!- την ημέρα του παιχνιδιού. Φροντίζουμε την υγεία μας κι ελαχιστοποιούμε τη μολυσματικότητά μας προς τους γύρω. Αν υποθέτουμε πως ενδέχεται να μην μπορέσουμε να παραβρεθούμε, ειδοποιούμε εγκαίρως ώστε να ακυρωθεί ή συνάντηση, αποδεσμεύοντας έτσι τον χρόνο των υπόλοιπων).

• Η Εμπιστοσύνη. Είναι λάθος η εμπιστοσύνη να απαιτείται, όπως και ο σεβασμός άλλωστε. Παρόλα αυτά, όταν πρόκειται να ξεκινήσει ένα παιχνίδι ρόλων είναι αναγκαία η παρουσία και των δύο σε μικρές δόσεις. Ναι μεν οι άνθρωποι συναντιούνται για πρώτη φορά ή έχουν τους λόγους τους να κρατούν δύσπιστη στάση, όμως για να λειτουργήσει το οικοδόμημα που έχει ετοιμάσει ο αφηγητής, χρειάζεται οι παίκτες να τον εμπιστεύονται ότι θα είναι δίκαιος και αμερόληπτος. Εξίσου απαραίτητο είναι και ο αφηγητής από τη μεριά του να εμπιστευτεί την ιστορία του στους παίκτες με την προσδοκία ότι δεν θα βεβηλώσουν την προσπάθειά του.

(Δηλαδή εμπιστευόμαστε τον οργανωτή του παιχνιδιού και γνώστη των κανόνων ότι δεν θα μας εξαπατήσει, ούτε θα προσπαθήσει να μας χειραγωγήσει ώστε η ιστορία να πάρει την τροπή που τον βολεύει. Ομοίως κι εκείνος μας εμπιστεύεται ότι θα παίξουμε με σεβασμό προς τον εκάστοτε φανταστικό κόσμο, πως θα παίξουμε το ρόλο μας όσο καλύτερα μπορούμε και δεν θα εκμεταλλευτούμε με δόλο καταστάσεις για να δημιουργήσουμε ανισορροπίες και εντυπώσεις).

Θα έλεγε κανείς «Μα, αυτά είναι ψιλοαυτονόητα, γιατί παρουσιάζονται τόσο επιτηδευμένα;» Ε, λοιπόν μάθετε αυτό: Όσοι το είπαν, ζήτημα είναι να κατάφεραν ένα από τα παραπάνω, με τα χίλια ζόρια μάλιστα. Καλό είναι να δίνεται βάση στις... βάσεις!

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν υπάρχει δυσκολία στο τεχνικό κομμάτι ενός παιχνιδιού, δηλαδή στην κατανόηση του πώς αυτό παίζεται βάσει κανόνων.

Όσον αφορά τη φιλοσοφία όμως, ανακύπτουν προκλήσεις, όμορφες και απολύτως επιλύσιμες, όπως οι εξής:

• O παίκτης καλείται να μάθει πώς να παίζει σωστά το ρόλο του. Για να γίνει αυτό χρειάζεται να συνειδητοποιήσει ότι ο αφηγητής και ο κόσμος που παρουσιάζεται, δεν είναι εκεί για να τον ανταγωνιστείς και να τον νικήσεις. Ο αφηγητής έχει περισσότερα κοινά με έναν συντονιστή και ελάχιστα με έναν αντίπαλο. Αυτό που στ’αλήθεια έχει σημασία είναι ο παίκτης να αφεθεί, να βιώσει τον κόσμο και να δράσει, όχι με τον τρόπο που θα σκεφτόταν ο ίδιος, αλλά με τον τρόπο που θα σκεφτόταν ο χαρακτήρας του. Η αδυναμία εφαρμογής του παραπάνω, οδηγεί στο προβληματικό φαινόμενο που ονομάζεται χαρακτηριστικά «metagaming» και -μεταξύ μας- οι βετεράνοι το κάνουν πολύ συχνότερα από ότι θα ήταν αναμενόμενο λόγω του επιπέδου εμπειρίας τους. (Μεταξύ μας).

• Η συνεργασία στα πλαίσια της ομάδας. Ένα τυπικό παιχνίδι ρόλων απαιτεί τη λήψη συλλογικών αποφάσεων και είναι αναπόφευκτο να συμβεί μια σύγκρουση δυναμικών. Οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί: άλλοι έχουν πολλές ιδέες, άλλοι δεν είναι τόσο ευφάνταστοι, άλλοι είναι δημοκρατικοί, άλλοι ισχυρογνώμονες, άλλοι σιωπηλοί. Συνεπώς, οι παίκτες θα πρέπει να είναι σε θέση να εκφράζουν τους προβληματισμούς τους και να επιλύουν τις διαφορές τους μέσα στο παιχνίδι και με τον τρόπο που θα έκανε ο χαρακτήρας τους, δίχως να διακυβεύεται η συνοχή της ομάδας των παικτών και η ατμόσφαιρα του παιχνιδιού.

Αυτά πετυχαίνονται με γνώμονα ότι ο εκάστοτε παίκτης και ο αντίστοιχος χαρακτήρας του είθισται να είναι διαφορετικές προσωπικότητες κι έτσι δεν θα έπρεπε οι διακυμάνσεις της μιας να επηρεάζουν την άλλη.

Τέλος, ένα άξιο αναφοράς ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που πρωτοέρχονται σε επαφή με το χόμπι αυτό, είναι η δυσκολία τους να αφιερώσουν χρόνο και όχι λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων. Οι σημερινοί άνθρωποι (κυρίως οι νεότερες ηλικίες) δυσκολεύονται πολύ να εστιάσουν την προσοχή τους για πολλή ώρα συνεχόμενα σε μια δραστηριότητα και αυτό προκαλεί ενίοτε μεγάλη αποθάρρυνση για να ασχοληθούν με ο,τιδήποτε απαιτεί δέσμευση χρόνου. Δεν μπορούν να διανοηθούν το πώς θα τα καταφέρουν να "κάνουν το ίδιο πράγμα" για τόσες ώρες. Θεωρούν την ημέρα εκείνη "χαμένη" διότι στο χρόνο που θα έκαναν πέντε πράγματα, καλούνται να κάνουν μόνον ένα. Το φαινόμενο αυτό δεν υπήρχε εξ' αρχής αλλά εμφανίστηκε μαζί με την εξέλξη της τεχνολογίας των επικοινωνιών και διογκώνεται σταθερά έκτοτε, καθώς η υπερπληροφόρηση και τα αλλεπάλληλα ερεθίσματα ενισχύουν τη διάσπαση προσοχής και την αδυναμία συγκέντρωσης.

Ανάλογα με το χώρο που ένα παιχνίδι εκτυλίσσεται.

Στην περίπτωση που το παιχνίδι λαμβάνει χώρα σε κάποιον πιο κλειστό ή ιδιωτικό χώρο είναι πολύ πιθανό να μη γίνονται δεκτοί επιπλέον άνθρωποι. Αυτό γίνεται για να διατηρείται -στο μέτρο του δυνατού- η ατμόσφαιρα του παιχνιδιού και να αποφεύγονται τυχόν διασπάσεις. Επιπλέον, το συχνά ανακυπτόμενο αίτημα "μπορεί να έρθει και η σχέση μου;" σε μερικές περιπτώσεις τείνει να γίνεται απορριπτέο και αφορμή (αχρείαστης) δυσαρέσκειας.

Αν πρόκειται για δημόσιο χώρο ή ειδικά διαμορφωμένο ιδιωτικό χώρο όπου υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι (όπως σε κάποιο κατάστημα λ.χ.), σπάνια ένας αφηγητής αρνείται ένα τέτοιο αίτημα, ίσα-ίσα το επιδιώκει κιόλας! Άλλωστε ένας από τους λόγους που η Πρωτοβουλία Go.Roleplay συμμετέχει σε εκδηλώσεις, είναι ακριβώς αυτός: να δώσει σε όποιον θέλει τη δυνατότητα να ενασχοληθεί ποιοτικά με τα παιχνίδια ρόλων, έστω κι από απόσταση ασφαλείας!

Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται έτσι και μάλιστα όχι μόνο στην αρχή! Και εκείνοι που έχουν παίξει πολλά παιχνίδια ενίοτε αγχώνονται μήπως δεν τους βγει κάτι να πουν, μήπως δεν ξέρουν τι να κάνουν σε κάποια συνθήκη, μήπως τραυλίσουν και ακουστούν αστείοι σε μία συναισθηματικά φορτισμένη σκηνή, μήπως η υποκριτική τους γενικότερα είναι με κάποιον τρόπο ανεπαρκής. Ακόμα και ο αφηγητής είναι πιθανό να αγχώνεται για την απόδοσή του!

Στα παιχνίδια ρόλων δεν υπάρχει έτοιμο το κείμενο που λέει ο καθένας. Όλοι αυτοσχεδιάζουν και το να μην πάει κάτι τέλεια είναι αναμενόμενο και δε χωράει καμία απολύτως επίκριση από κανέναν. Επιπλέον, η ντροπή και το άγχος παύουν να αποτελούν μείζον ζήτημα για τους παίκτες όσο εκείνοι σαγηνεύονται και απορροφώνται από το παιχνίδι και την ιδιαίτερη ατμόσφαιρά του.

Αν ακόμη έχετε ενδοιασμούς, σκεφτείτε ότι ένα παιχνίδι ρόλων σας δίνει ένα ασφαλές πλαίσιο να εκτεθείτε και η γενναιότητα που πλέον θα γεννηθεί μέσα σας θα σας συνοδεύει και στην αληθινή σας ζωή!

Τα παιχνίδια ρόλων είναι κατά βάση συνεργατικά, οπότε δε χρειάζεται να ανησυχείτε ότι θα βρεθείτε να είστε ο χαμένος ή τελευταίος σε μία κατάταξη!

Αν νιώθετε ότι υπολείπεστε στον τρόπο που παίζετε το ρόλο σας σε σχέση με τους άλλους, σκεφτείτε ότι όλοι έχουν τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία τους. Άλλος είναι περισσότερο ευφράδης, άλλος έχει καλύτερες ιδέες, άλλος φτάχνει πιο κινηματογραφικές σκηνές κ.ο.κ. Μπορείτε να εμπνευστείτε από τους συμπαίκτες σας και τον αφηγητή όπως μπορείτε και εσείς να αποτελέσετε έμπνευση για αυτούς καθώς αποκτάτε εμπειρία και γίνεστε ολοένα καλύτεροι.

Ένα από τα καθήκοντα του αφηγητή είναι και η υποστήριξη των παικτών στο συγκεκριμένο θέμα, οπότε μή διστάσετε να φέρετε το ζήτημα στην αντίληψή του και να ζητήσετε υποστήριξη και καθοδήγηση.

Μια από τις συχνότερες ερωτήσεις, συνήθως πηγάζει από το αίσθημα ανεπάρκειας που έχουν μερικοί άνθρωποι απέναντι σε συμπαίκτες τους. Όμως! Το προαναφερθέν βασίζεται σε έναν μύθο. Παρά τα φαινόμενα, η χρόνια ενασχόληση με το εν λόγω αντικείμενο δεν συνεισφέρει πάντα θετικά στην εξέλιξη.

Η έλλειψη της πολυετούς εμπειρίας δεν πρέπει να σας κάνει να νιώθετε μειονεκτικά απέναντι σε άλλους. Αρκετά συχνά απαντώνται εκείνοι που «παίζουν χρόνια» κι έχουν πολλές εμπειρίες σε ποσότητα αλλά ελάχιστες σε ποιότητα. Φέρονται ως παλαίμαχοι που θέλουν να πατρονάρουν αλλά αυτό δεν πρέπει να σας μειώνει (ούτε να σας απασχολεί καν!). Αν θέλετε να βιώσετε καλύτερες εμπειρίες, υπάρχουν μερικές συμβουλές που αφορούν κυρίως τη δεοντολογία, αλλά σε καμία περίπτωση το ποθητό αποτέλεσμα δεν εγγυάται με απόλυτη βεβαιότητα. Πως θα μπορούσε άλλωστε, σε μια δραστηριότητα που κρίνεται ως επί το πλείστον υποκειμενικά;

• Μη νιώθετε υποχρεωμένοι να μπείτε σε ένα παιχνίδι μόνο και μόνο επειδή σας καλούν, μάθετε να λέτε «όχι», επιλέγοντας το επίπεδο που θέλετε να έχουν οι εμπειρίες σας συναρτήσει του χρόνου που αφιερώνετε. Πολλοί λένε «Δεν μου αρέσει το παιχνίδι, για την παρέα πηγαίνω». Παίζουν επομένως από αγγαρεία, αντί να διεκδικήσουν κάτι που τους αρέσει περισσότερο, θυσιάζοντας την εμπειρία τους στο βωμό της παρέας. Θεμιτότατο, αλλά δεν βελτιώνεται έτσι ούτε ο παίκτης ούτε το παιχνίδι.

• Μη διστάζετε να εκφράζετε την άποψή σας, τόσο ως παίκτες όσο και ως φανταστικές προσωπικότητες, λόγω φόβου επικείμενης επίκρισης από την ομήγυρη. Διεκδικήστε την προσοχή αν νιώθετε παραγκωνισμένοι και μην αφήνετε άλλους παίκτες να σας εκφοβίζουν μέσω της υποκριτικής -και της υποκρισίας- τους.

• Φροντίστε να έχετε καλή επικοινωνία με έναν καλό αφηγητή και να καλλιεργήσετε σταδιακά την μεταξύ σας εμπιστοσύνη. Εκφράστε ελεύθερα τους προβληματισμούς σας και μη διστάσετε να ζητήσετε συμβουλες για τρόπους που μπορείτε να βελτιώσετε τον χαρακτήρα σας όσον αφορά τους κανόνες αλλά και την roleplaying προσέγγισή σας. Οφείλει να ξέρει.

• Ασχοληθείτε ενδελεχώς με τη δημιουργία και την ανάπτυξη του χαρακτήρα σας, μέσω του οποίου σας δίνεται η δυνατότητα να ζήσετε περιπέτειες σε φανταστικούς κόσμους. Αναρωτηθείτε για την προσωπικότητά του, τα χόμπι και τις προτιμήσεις, τις ελπίδες και τις ανησυχίες του. Εμβαθύνετε όσο σας επιτρέπει η έμπνευσή σας και φανταστείτε πως είστε κι εσείς κομμάτι του εκάστοτε κόσμου. Ο χαρακτήρας σας δεν είστε εσείς, είναι κάτι διαφορετικό!

• Εστιάστε στο θέμα της διαχείρισης της γνώσης μέσα στο παιχνίδι. Προσπαθήστε να ελέγξετε το φαινόμενο του metagaming. Βάλτε τη θέληση του χαρακτήρα σας πάνω από τη δική σας και προσπαθήστε να κρίνετε και να λάβετε αποφάσεις όντας στο πετσί του ρόλου.

• Μη θεωρείτε τους χαρακτήρες που χειρίζεται ο αφηγητής υποδεέστερους ή ασήμαντους επειδή τους υποδύεται όλους το ίδιο άτομο.

• Βάλτε τη σκέψη και τη φαντασία σας να δουλέψει κα να γεμίσει τα κενά που ο αφηγητής έχει αφήσει. Ψάχνετε για στοιχεία και πληροφορίες και αποστραφείτε από τη λογική του βιντεοπαιχνιδιού.

• Δώστε προσοχή στους χαρακτήρες των συμπαικτών σας. Από το παρουσιαστικό τους και την κινησιολογία, έως την προσωπική ιστορία του καθενός. Έτσι θα βοηθήσετε τον εαυτό σας να φαντάζεται καλύτερα τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των χαρακτήρων.

• Προσπαθήστε να διακατέχεστε από μια σωστή δεοντολογία απέναντι στο παιχνίδι και συμμετέχετε με σκοπό να το ευχαριστηθείτε στην πληρότητά του. Αποφύγετε την παγίδα να ενεργείτε και φέρεστε επιτηδευμένα με γνώμονα να κάνετε εντύπωση στους υπόλοιπους. Επενδύστε τη θετικότητά σας και οι υπόλοιποι θα σας συμπαθήσουν δίχως να χρειαστεί να χρησιμοποιηθεί η δικαιολογία του παιχνιδιού για να τους προσεγγίσετε με σκοπό να γίνετε αρεστοί, διευρύνοντας έτσι τον όποιο κύκλο σ-χέσεων. (sic)

Δυνητικά όλοι μπορούν. Παρόλα αυτά, ο ρόλος του αφηγητή είναι μία συναρπαστική αλλά συνάμα δύσκολη και πολύπλοκη υπόθεση -όταν γίνεται σωστά- που δεν προτείνεται στους νέους παίκτες να την αναλάβουν. Ούτε θεωρείται αυτονόητο ότι κάποιος στην πορεία της ενασχόλησής του με τα παιχνίδια ρόλων οφείλει να γίνει αφηγητής κάποτε, γιατί διαφορετικά νομίζει ότι «δεν θα είναι κουλ».

Είναι βέβαια αρκετά συνηθισμένο το φαινόμενο κάποιοι να αναλαμβάνουν την ευθύνη και το βάρος του ρόλου του αφηγητή από ανάγκη, επειδή κανείς άλλος στην παρέα δε θέλει να ασχοληθεί ενδελεχώς και να μελετήσει. Κάτι τέτοιο γενικώς αποθαρρύνεται και θεωρείται ότι είναι καλύτερο να γίνεται κανείς αφηγητής εφόσον έχει μία επαρκή εμπειρία στο χώρο και μονάχα όταν μέσα του αισθάνεται ότι είναι το κάλεσμά του και το θέλει στ’ αλήθεια, ποτέ εξαναγκαστικά.

Συνήθως ιδέες υπάρχουν πολλές και διάθεση άλλη τόση, μα λόγω έλλειψης εμπειρίας διοχετεύονται με το λάθος τρόπο και ελλοχεύει ο κίνδυνος μια εν δυνάμει υπέροχη ιστορία να μετατραπεί σε εφιάλτη κυρίως για τον επίδοξο αφηγητή, ο οποίος θα κλέψει στις κρίσιμες στιγμές για να διατηρήσει τον έλεγχο των παικτών και θα χειραγωγήσει απεγνωσμένα, ώστε να αδράξει πάλι τα ηνία μιας υπόθεσης που πάει να ξεφύγει. Είναι τότε που το παιχνίδι θα χάσει το νόημά του, μια και αφαιρείται από τους παίκτες η πραγματική δυνατότητα επιλογής και η ικανοποίηση των επιτευγμάτων τους, εμπρός στη συνειδητοποίηση ότι ουσιαστικά γίνεται ό,τι θέλει ο αφηγητής, όποτε το θέλει και για όσο τον εξυπηρετεί. Η μεταξύ τους εμπιστοσύνη έχει δολοφονηθεί.

Πολλοί υποστηρίζουν πως είναι εντάξει να γίνονται τα παραπάνω, αρκεί το τελικό αποτέλεσμα να είναι γέλια και χαρές, δεδομένου όμως ότι οι παίκτες δεν θα το συνειδητοποιήσουν ποτέ και ότι τους δίνεται μια ψευδαίσθηση ελευθερίας. Είναι τότε που η υποκριτική μετατρέπεται σε υποκρισία.

Ένας καλός αφηγητής υπηρετεί την ιστορία και τον κόσμο στον οποίον αυτή διαδραματίζεται, καταβάλλοντας γενναίες προσπάθειες (συχνά με προσωπικό κόστος) για να την παρουσιάσει όσο πιο δημιουργικά και επιδέξια μπορεί.

• Είναι αυτός που δίνει πνοή στην εμπειρία, χωρίς να την υπονομεύει προβάλλοντας προσωπικά του συμπλέγματα. Νιώθει πως το να λέει την αλήθεια και μόνο την αλήθεια όταν εξιστορεί είναι ηθική του υποχρέωση και θέτει τα θεμέλια της εμπιστοσύνης.

• Ενεργεί και επικοινωνεί, κρίνει και αποφασίζει, με απόλυτη αμεροληψία, λαμβάνοντας υπόψη του τους χαρακτήρες και την παρουσία τους στην ιστορία. Δεν επηρεάζεται από προσωπικές συμπάθειες ή αντιπάθειες με φυσικά πρόσωπα και προσπαθεί να βοηθήσει τους παίκτες του, αποδιώχνοντας ή εξομαλύνοντας αντιστοίχως τις όποιες μεταξύ τους εντάσεις αντιλαμβάνεται.

• Μελετά πριν την κάθε συνεδρία και ποτέ δεν πηγαίνει απροετοίμαστος να πλάσει την υπόθεση επί τόπου και πρόχειρα. Φροντίζει όλοι οι παίκτες να έχουν ισάριθμες ευκαιρίες να συμμετέχουν, προσέχει τις λεπτές ισορροπίες και δεν αφήνει τεχνικότητες να βαλτώσουν τον ρου της ιστορίας.

Θα μπορούσε να σας κάνει βαθιά χαρούμενους αν σας επέτρεπε να επιβιώσετε μιας μάχης. Αλλά δε θα πει ψέματα για να το κάνει. Θα μπορούσε να ικανοποιηθεί αν οι χαρακτήρες που χειρίζεται ο ίδιος σας διέσωζαν ή σας νικούσαν σε μία μάχη. Αλλά του είναι α-διανόητο να σκεφτεί τόσο α-νόητα.

Φαίνεται άνθρωπος πνευματικά υγιής, ευχάριστος και υπομονετικός, επικοινωνιακός και πολύπλευρος, με πάθος για τις ιστορίες και πηγαίο ενδιαφέρον για τους παίκτες και την υποστήριξή τους. Έχει υποδειγματική συμπεριφορά και υγιή νοοτροπία. Εμπνέει εμπιστοσύνη και εμφυσά διάθεση για ενασχόληση με τα παιχνίδια ρόλων.

Είναι διαβασμένος, οργανωμένος και συνεπής στις συναντήσεις και φροντίζει για το συντονισμό και τη συνέπεια όλων. Είναι πρόθυμος να δεχθεί οποιαδήποτε κριτική, και να κουβεντιάσει οποιοδήποτε προβληματισμό, δίχως φόβο παρεξήγησης και προσπαθεί συνεχώς να βελτιώνεται.

Είναι καλά προετοιμασμένος και η εξιστόρησή του ρέει αβίαστα από την πλευρά του, δίχως να διακόπτει κάθε λίγο, να ψάχνει τις σημειώσεις του ή να σκέπτεται τι θα κάνει. Είναι πολύ καλός χρήστης της γλώσσας. Έχει σωστή άρθρωση και αποφεύγει ομιλητικά γλιστρήματα. Είναι συγκεντρωμένος, θυμάται επακριβώς τι έχει ειπωθεί και τι έχει διαδραματιστεί και οι ιστορίες του φαίνονται καλά μελετημένες, χωρίς άγαρμπους αυτοσχεδιασμούς και πρόχειρους σεναριακούς ελιγμούς. Είναι απόλυτος κύριος των εντυπώσεων που προκαλούνται και της ατμόσφαιρας.

Κανείς δεν είναι τέλειος. Όλοι έχουν τις δικές τους ιδιαιτερότητες που οι ομήγυρη καλείται να ανεχτεί ή να υποφέρει. Αν δεινοπαθείτε από την παρουσία των κάτωθεν φαινομένων στον αφηγητή σας και ακόμα αντέχετε είστε λίγο ήρωες! Ο αφηγητής, λοιπόν, κρίνεται ανεπαρκής όταν:

• Δεν είναι επαρκώς επικοινωνιακός ή ώριμος. Δυσκολεύεται στο κοινωνικό κομμάτι ή διακατέχεται από ελιτισμό και φέρεται υπεροπτικά, ίσως και ναρκισσιστικά. Οργανώνει παιχνίδια για τους λάθος λόγους, έχοντας απώτερους σκοπούς όπως την προσπάθεια προσωπικής δικτύωσης και αυτοπροβολής, την επιθυμία δημιουργίας κοινωνικών κύκλων (με τον ίδιο στο επίκεντρο) και (περιστασιακά) την ύπουλη προσέγγιση του αντίθετου φύλου, με τρόπους γλοιώδεις και μη.

• Υπερ-εστιάζει στους κανόνες και στα συστήματα εις βάρος του ρυθμού διεξαγωγής του παιχνιδιού. Παγιδεύεται στην ορολογία και τη νοοτροπία του gamer, διακόπτοντας το παιχνίδι με συνεχείς παρενθέσεις και άνω τελείες, μόνο και μόνο γιατί έχει πάλι την ευκαιρία να πει την εξυπνάδα του ή να δείξει ότι ξέρει καλύτερα. Ή ακόμα χειρότερα για να διαφωνήσει σε πραγματικό χρόνο με κάποιον παίκτη.

• Φέρεται αντιδεοντολογικά, φορτώνοντας τους παίκτες με ύλη προς μελέτη δίχως να παρέχει κάποια καθοδήγηση ή βοήθεια, του στυλ «Ορίστε τα βιβλία, βγάλε άκρη κι άμα έχεις ερωτήσεις σφύρα μου». Ούτε εξεταστική να ήταν. Έπειτα καραδοκεί σαν αρπακτικό για το πρώτο στραβοπάτημα του παίκτη σε κανόνες ή μη, έτοιμος να τον κατακεραυνώσει και να τιμωρήσει το χαρακτήρα του με χαζές προφάσεις όπως «Α, αυτό θα έπρεπε να το ξέρεις. Εγώ σας έδωσα τα βιβλία πάντως. Δε με νοιάζει, ας τα μάθαινες όλα απέξω. Άρπα την τώρα».

• Δυσκολεύεται με τη σωστή χρήση της γλώσσας (όχι στα παγωτά πάντως!), ή υποφέρει από πρόβλημα ψευδισμού, υπονομεύοντας την ποιότητα της λεκτικής του επικοινωνίας. Δεν έχει σεβασμό για τους κανόνες υγιεινής, προσωπικής και μη, (συμπεριλαμβανομένης της απλυσιάς, της δυσοσμίας, της εκτόξευσης πτυέλου κατά ριπάς κ.ο.κ.) και χαρακτηρίζεται συχνά από έλλειψη εγκράτειας, όταν το σώμα του θέλει να… εκφραστεί.

• Εισάγει στο παιχνίδι δικούς του ονειρεμένους χαρακτήρες που δεν κατάφερε να τους χαρεί ποτέ ως παίκτης μόνο και μόνο για κοροϊδεύει τον εαυτό του (και τους παίκτες φυσικά), υποκρινόμενος ότι «κι εκείνος παίζει και κάνει ηρωιλίκια». Οι χαρακτήρες αυτοί συχνά έχουν τη μορφή φανταχτερών συμμάχων, μυστηριωδών καθοδηγητών και παντοδύναμων υπερ-αντιπάλων, που μόνο βλάπτουν την ιστορία.

• Αδυνατεί να ηγηθεί και να συντονίσει την ομάδα ή είναι εξαιρετικά αυταρχικός. Ψεύδεται για το τι ακριβώς συμβαίνει στην ιστορία και προβαίνει σε άκομψους χειρισμούς της τελευταίας στιγμής για να φέρει καταστάσεις εκεί που θέλει.

• Το χειρότερο από όλα, διακατέχεται από ψευδαισθήσεις μεγαλείου, πιστεύοντας ότι είναι ανώτερους από τους παίκτες και ότι έχει εξουσία επάνω τους (και επάνω στους χαρακτήρες τους), την οποία ασκεί αυθαίρετα, προσπαθώντας να ελέγξει τα πάντα.

Μπορείτε μόνοι σας πλέον να κρίνετε αν όντως είστε λίγο ήρωες με την υπομονή που δείχνετε στον αγαπητό σας αφηγητή. (...ή πολύ απελπισμένοι για παιχνίδι!)

Όχι, όχι, βεβαίως και όχι! Αυτό είναι δουλειά του αφηγητή, όπως και δική του δουλειά είναι να φιλτράρει τους κανόνες και να δώσει στους παίκτες το απόσταγμα, δηλαδή το μίνιμουμ των πληροφοριών που χρειάζεται να γνωρίζουν για να μπορούν να παίξουν σωστά το χαρακτήρα τους. Το να ξέρει κανείς τους κανόνες απ' έξω δεν προσδίδει κανενός είδους κύρος! Αντιθέτως, προτείνεται η ελάχιστη δυνατή πληροφόρηση, καθότι η υπέρμετρη έκθεση ενός παίκτη στους κανόνες και στα στοιχεία του κόσμου, αυξάνει κατακόρυφα την πιθανότητα να προβαίνει κανείς σε συνεχές metagaming, βιάζοντας βάναυσα και καταστρέφοντας μη αναστρέψιμα την εμπειρία που πρέπει να έχει κάποιος από τα παιχνίδια ρόλων εν γένει.

Η δική σας υποχρέωση, λοιπόν, είναι μία: Να ξέρετε πάρα πολύ καλά τι μπορεί να κάνει ο χαρακτήρας σας, ώστε να αξιοποιείτε τις ικανότητές του ανά πάσα στιγμή μέσα στο παιχνίδι. Για όλα τα υπόλοιπα, συμβουλευτείτε τον αφηγητή σας κι εμπιστευτείτε τον ότι θα σας καθοδογήσει δίκαια και σωστά. Αν δεν μπορείτε, αλλάξτε αφηγητή ή νοοτροπία.

Τα παιχνίδια ρόλων μπορεί να διαδραματίζονται σε ποικίλους κόσμους, από πραγματικούς έως τελείως φανταστικούς και σε όλους τους ενδιάμεσους συνδυασμούς! Έτσι μπορεί κανείς να παίξει στην αληθινή ιστορική περίοδο του 1920, ή σε έναν φανταστικό μεσαίωνα, στη σημερινή εποχή, σε έναν κόσμο με στοιχεία ανατολίτικων πολιτισμών, σε έναν κόσμο επιστημονικής φαντασίας και ούτω καθεξής.

Ειδικότερα υπάρχουν παιχνίδια ρόλων που εκτυλίσσονται σε κόσμους εντελώς αυθεντικούς, και άλλα σε κόσμους εμπνευσμένους από ταινίες, όπως το Star Wars φερειπείν, αλλά και από λογοτεχνικά έργα, όπως λόγου χάρη εκείνα του Tolkien και του Lovecraft. Όπως είναι αναμενόμενο, αν και μερικοί κόσμοι έχουν κοινά στοιχεία και οι επιρροές του ενός στον άλλο διαφαίνονται ξεκάθαρα, προσπαθούν να ξεχωρίσουν με το ύφος τους, και το είδος των χαρακτήρων που είναι διαθέσιμοι προς δημιουργία.

Μερικοί κόσμοι υποστηρίζουν καλύτερα χαρακτήρες ηρωικούς με καλά παγιωμένη αίσθηση καθήκοντος ενώ άλλα τείνουν περισσότερο προς την δυστοπία και τον αγώνα για επιβίωση με (σχεδόν) οποιοδήποτε κόστος και αμαυρώνουν τη γυαλάδα και την ατσαλακοσύνη(sic) των πρωταγωνιστών, με σκοπό την πρόσθεση μιας πινελιάς επιπλέον πολυπλοκότητας στο παίξιμό τους.

Όχι ακριβώς.

Τα παιχνίδια ρόλων μοιάζουν με μετεξέλιξη του φανταστικού παιχνιδιού της παιδικής ηλικίας, τότε που τα παιδιά αυθόρμητα υποδύονται χαρακτήρες, συχνά παντοδύναμους και πλάθουν λογής ιστορίες και σενάρια μεταπηδώντας από το ένα στο άλλο χωρίς να τα ενοχλεί ιδιαιτέρως η ασυναρτησία και η έλλειψη συνοχής. Στην ενήλικη εκδοχή των παιχνιδιών αποζητείται το βάθος του βιώματος που έχει ένα παιδί αλλά σε συνδυασμό πλέον με τη λογική και τον κοινού νου, χάριν αληθοφάνειας.

Το πάντρεμα αυτό επιτυγχάνεται από τους δομημένους κόσμους των βιβλίων και τους κανόνες τους. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια -που δίνουν έναν πεπερασμένο, μεν, αλλά μεγάλο αριθμό επιλογών- μπορεί να διαμορφώσει κανείς το χαρακτήρα του και τα ιδιαίτερα γνωρίσματά του. Η περσόνα, η υποκριτική και οι επιλογές μέσα στο παιχνίδι είναι απολύτως προσωπική υπόθεση και λαμβάνει χώρα ελεύθερα, εν αρμονία με την γενική ιδέα πίσω από κάθε χαρακτήρα.

Ο χρόνος κυλάει αρκούντως γρήγορα, οι ιστορίες νιώθουν να έχουν καλοστημένη πλοκή και βάθος και οι πράξεις των χαρακτήρων μέσα σε αυτές βάρος. Η έκβαση της υπόθεσης και οι επιλογές των παικτών δεν πηγάζουν μήτε υπονομεύονται από «metagaming».

Συχνά οι συμμετέχοντες πιάνουν τον εαυτό τους να ακτινοβολεί μία χαρούμενη ενέργεια μετά το πέρας της συνεδρίας και καθόλη τη διάρκεια της εβδομάδας αδημονούν να συνταξιδέψουν ξανά, με όχημα τη φαντασία τους που εγρηγορεί!

(βλ. και ερώτηση πώς είναι ένας καλός αφηγητής)

Δεν ενθαρρύνεται το roleplaying, οι παίκτες και ο αφηγητής ομιλούν με ορολογία κανόνων ακόμα και μέσα στο παιχνίδι, όλοι μιλούν ταυτόχρονα ή διακόπτουν με τη χρήση κινητών, τα αστεία εκτός παιχνιδιού σχόλια είναι μόνιμη επωδός και γενικώς υπάρχει μία διασπαστική ατμόσφαιρα που συνάδει μάλλον με επιτραπέζιο παρά με αληθινό παιχνίδι ρόλων.

Η πλοκή μοιάζει βαρετή και ανούσια, ο κόσμος γραμμικός και μονοδιάστατος χωρίς ευκαιρίες αλληλεπίδρασης και χωρίς να ξυπνάει μέσα στους παίκτες το κίνητρο να εμπλακούν και να εξερευνήσουν. Δυσκολεύονται να συντονιστούν και να πλάσουν εικόνες στη φαντασία τους. Αφαιρούνται πανεύκολα, χαμένοι στις σκέψεις τους η επιδίδονται σε μουτζούρες και ζωγραφιές, μην έχοντας καν οπτική επαφή με τον εκάστοτε ομιλητή.

Συχνά οι συμμετέχοντες διαφωνούν έντονα και καυγαδίζουν, φέρονται εγωιστικά κι εριστικά, σχολιάζουν τους υπόλοιπους πίσω από την πλάτη τους και καλλιεργούν τοξικότητα στην επικοινωνία. Το μυαλό τους δεν είναι στο «Εμείς» αλλά στο «Εγώ», πράγμα πασίδηλο στη συμπεριφορά και τη στάση τους.

(βλ. και ερώτηση για τον ανεπαρκή αφηγητή)

Ένα παιχνίδι ρόλων δεν είναι βόλτα στο λιβάδι με ανεμίζουσες πλεξούδες. Είναι σύγκρουσις, είναι μέθεξις, ε και θα ‘ρθουν στιγμές που θα είναι απλώς ζόρι ανείπωτο, που όμως δεν πρέπει να μείνει ανείπωτο. Για παράδειγμα, ο ένας συμπαίκτης είναι βλαξ εντός και εκτός παιχνιδιού, ο άλλος είναι εριστικός και είρων και κάνει τις γροθιές σας να αποζητούν συντρίμμια, ο τρίτος στάζει σάλια στο φυλλάδιο του χαρακτήρα σας καθώς τον παίρνει ο ύπνος και άλλες ομορφιές, που είθε να ‘ναι σπάνιες! Αλλά κι η ιστορία μπορεί να χωλαίνει και να βρίσκετε τον εαυτό σας στη θέση του αποκαμωμένου από την ανία σαλιάρη ονειροβάτη. Μπορεί, ακόμα, να νιώθετε μακρύ το χέρι του αφηγητή στο παιχνίδι και να αμφισβητείτε την ικανότητά του να υποδύεται αμερόληπτα τους χαρακτήρες του κόσμου.

Όποιο, τέλος πάντων, κι αν είναι το πρόβλημα που σας χαλάει τη ζαχαρένια και σας κρύβει τον ήλιο, θυμηθείτε ότι έχετε κάθε δικαίωμα να το αναφέρετε στον αφηγητή. Μην το κρατάτε μέσα σας και μη γίνεστε οσιομάρτυρες. Μην είστε αυτοί, που δε μιλούν μια, δε μιλούν δυο κι αφήνουν τα παράπονα να συσσωρεύονται και μια μέρα απλώς εξαφανίζονται (με τη γνωστή μέθοδο Κ.Ο.Τ.Α.), ζημιώνοντας το παιχνίδι για όλους. Και δίκαιο να έχετε, θα το χάσετε επειδή προτιμήσατε να μαζοχιστείτε παρά να μιλήσετε. Δεν είναι δεδομένο ότι οι άλλοι αντιλαμβάνονται ότι κάνουν κάτι που σας ενοχλεί. Σιγουρευτείτε πρώτα, πριν αποφασίσετε να ρίξετε μαύρη πέτρα πίσω σας.

Προσεγγίστε τον αφηγητή και εκφράστε του ευγενικά αυτό που σας απασχολεί. Συζητείστε το και καταλήξτε στο αν όντως υπάρχει αντικειμενικό πρόβλημα ή πρόκειται για δική σας ιδιορρυθμία. Αν πρόκειται για κάτι επιλύσιμο, ο αφηγητής θα το διαχειριστεί με τακτ. Αν φταίει ο ίδιος, οφείλει να το παραδεχτεί και να το διορθώσει. Αν πρόκειται για κάτι που απλώς πρέπει να ζήσετε με αυτό, επιλέξτε κατά πόσο θέλετε να το υποστείτε χωρίς γκρίνια ή αν ήρθε η ώρα να τραβήξετε με το κουβαδάκι σας για άλλες παραλίες.

Αν αισθάνεστε ότι δεν έχει νόημα καν να μιλήσετε στον αφηγητή λόγω ελλοχεύουσας παρεξήγησης και γιατί τον θεωρείτε εκ των προτέρων ανίκανο να διαχειριστεί την κατάσταση, τότε μάλλον πέσατε πάνω σε ανεπαρκή αφηγητή. Αν του μιλήσετε και φανεί υποδεέστερος των προσδοκιών σας, όντας προσβλητικός ή αγενής, ή σας ξεπετάξει χωρίς να σας δώσει την πρέπουσα σημασία, τότε πάλι μάλλον πέσατε σε ανεπαρκή αφηγητή.

Στα παιχνίδια ρόλων το «metagaming» συμβαίνει όταν ο τρόπος που παίζει κάποιος το ρόλο του υποδηλώνει πως σκέπτεται για το παιχνίδι όντας ένα επίπεδο πάνω από παιχνίδι, χρησιμοποιώντας διεργασίες σκέψης δευτέρου επίπεδου. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο παίκτης δε δρα σύμφωνα με την οπτική που αναμένεται να έχει ο χαρακτήρας του αλλά σύμφωνα με εξωγενείς πληροφορίες, υποθέσεις, προκαταλήψεις και εντυπώσεις που έχει διαμορφώσει ο ίδιος.

Για παράδειγμα, ένας παίκτης ακούει τους χαρακτήρες δύο συμπαικτών του να συνομιλούν σε μία σκηνή που ο δικός του χαρακτήρας δεν παραβρίσκεται. Στη σκηνή αυτή οι χαρακτήρες των συμπαικτών του μαθαίνουν μία σημαντική πληροφορία, την οποία, όμως, δε μεταφέρουν στο χαρακτήρα του. Ο παίκτης αυτός έχει ακούσει την πληροφορία αλλά ο χαρακτήρας του δεν την έχει ακούσει. Αν παίξει το χαρακτήρα του και τον βάλει να δράσει σαν να ήξερε την πληροφορία, τότε υποπίπτει στο σφάλμα του metagaming.

Σε ένα άλλο παράδειγμα, ο χαρακτήρας ενός παίκτη έρχεται σε επαφή με έναν άρρωστο χαρακτήρα του παιχνιδιού που παρουσιάζει παράξενη συμπτωματολογία. Ο παίκτης καταλαβαίνει τη φύση της ασθένειας και πώς αυτή καταπολεμάται γιατί έχει γνώσεις ιατρικής. Ο χαρακτήρας του όμως δεν έχει γνώσεις ιατρικής και ζει στη μεσαιωνική εποχή. Προκειμένου ο παίκτης να μην κάνει metagaming θα πρέπει να αγνοήσει τις γνώσεις που έχει ο ίδιος ως άνθρωπος της σύγχρονης εποχής και να φανταστεί πώς θα αντιδρούσε ως χαρακτήρας μιας παλαιότερης εποχής μπροστά σε μία ασθένεια που δεν καταλαβαίνει.

Το metagaming στη χειρότερή του μορφή έχει δύο εκδοχές.

Η πρώτη είναι ο παίκτης να θέλει να υποθέτει συνεχώς τι έχει στο μυαλό του ο αφηγητής, ώστε να μαντέψει την πιθανή έκβαση της ιστορίας κι έτσι να κερδίσει πλεονέκτημα όντας ένα βήμα πιο μπροστά από τους άλλους. Να προσπαθεί να του τη «βγει», βάζοντάς το χαρακτήρα του να κάνει -αδικαιολόγητες αλλά μασκαρεμένες με roleplaying- επιλογές προς χειραγώγηση του ρου της ιστορίας και της κατεύθυνσής της. Η δεύτερη εκδοχή είναι ο παίκτης να κατέχει γνώσεις για τον κόσμο του παιχνιδιού (επειδή έχει διαβάσει τα βιβλία ή έχει εκτεθεί σε πληροφορίες που δεν προορίζονται για εκείνον) και να βάζει το χαρακτήρα του να κάνει τις βέλτιστες επιλογές βάσει αυτής της γνώσης.

Σε μια μάχη φερειπείν, οι παίκτες έρχονται αντιμέτωποι με έναν εχθρό, το είδος του οποίου συναντούν για πρώτη φορά (π.χ. ένα φάντασμα). Αρχίζει λοιπόν ο παίκτης να δρα γνωρίζοντας πλήρως τις δυνάμεις και αδυναμίες του αντιπάλου του, αφού τις θυμάται επειδή κάπου το διάβασε, προσπαθώντας έτσι να κερδίσει (άδικο) πλεονέκτημα. Βέβαια, ο χαρακτήρας του δε θα είχε ιδέα για τα στατιστικά του φαντάσματος που έχει μπροστά του και για τους ειδικούς τρόπους που αυτό νικιέται βάσει κανόνων!

Επομένως εκεί που θα έπρεπε να αντιδράσει φειδωλά στην αρχή, βολιδοσκοπώντας τον αντίπαλό του, ο παίκτης και κατ’ επέκταση ο χαρακτήρας του, είναι χαλαρός και πλήρως απεκδεδυμένος του άγχους του. Με άλλα λόγια, τσάμπα μάγκας! Λες και οι διάφοροι αντίπαλοι όπως λύκοι στο δάσος, κακοποιοί του δρόμου και βιολιστές στη στέγη, ξέρουν εκ των προτέρων τι γράφει το φύλλο χαρακτήρα του κάθε παίκτη για να τον «κανονίσουν» κατάλληλα. Ούτε βιντεοπαιχνίδια να παίζαμε…

Όποια και να είναι η εκδοχή του metagaming, σημασία έχει ότι αυτό κατακρεουργεί το ίδιο το νόημα ενός παιχνιδιού ρόλων, που είναι, πρωτίστως, να υποδυθεί κανείς μια φανταστική περσόνα και μέσα από τα μάτια του χαρακτήρα αυτού να μπορεί να βιώσει σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία, τα συμβάντα, τα αγωνιώδη σκαμπανεβάσματα, την κάθαρση εν τέλει και το όμορφο σπινθηροβόλο συναίσθημα μετά το τέλος της συνεδρίας.